ÇÖLYAK HASTALIĞI = GLUTEN ENTEROPATİSİ
ÇÖLYAK HASTALIĞI NEDİR?
Çölyak hastalığı (Gluten enteropatisi) buğday arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten özellikle gliadin ve bir takım başka proteinlere karşı oluşan besin alerjisi nedeniyle ortaya çıkan bir sindirim sitemi hastalığıdır.
· Pirinç ve mısır gluten içermezler.
· Hastalık barsaklardaki sindirimi sağlayan villus denilen yapıların bozulmasına sebep olur ve sonuç olarak yiyeceklerdeki besinin emilimini engellenir ince barsaklar da hasarlar oluşturur.
· Çölyaklı hastalar gluten içeren yiyecekler yediklerin de, bağışıklık sistemleri bunu ince barsaklara zarar vererek yanıtlar.
· Barsakta emilim görevi yapan villuslarda ( fırçamsı mukozada ) inflamasyon, düzleşme ve kaybolma olur.
· Bu villusların tahrip olmasıyla besinlerin emilmesi bozulur; kişi ne kadar yemek yerse yesin beslenemez.
· Çölyak hastalığı her iki cinsiyeti de etkileyebilir ve herhangi bir yaşta başlaya bilir. Çölyak hastalığı kimi kişilerde çocukluk döneminde, kimilerinde ergenlik döneminde kimilerinde ise orta yaş grubunda ortaya çıkabilmektedir.
ÇÖLYAK HASTALIĞI = GLUTEN ENTEROPATİSİNİN NEDENLERİ
· Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır.
· Çölyak hastalığını tetikleyici faktörler Çevre ( Buğday ile çok karşılaşma ) Viral enfeksiyonlar
ÇÖLYAK HASTALIĞININ = GLUTEN ENTEROPATİSİNİN BELİRTİLERİ
Çölyak hastalığı insanları çok değişik şekillerde etkilemektedir. Uzun süre anne sütüyle beslenen kişilerde çölyak hastalığının belirtileri daha geç ortaya çıkmaktadır. Gluten içeren yiyeceklerin yenilmeye hangi yaşta başlandığı ve ne kadar tüketildiği de hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasında etkilidir. Belirtiler sindirim sisteminde olabilir veya olmayabilir.
En sık görülen belirtiler:
- Çok sık tekrarlanan karın ağrısı
- Kronik ishal
- Kilo kaybı
- Açık renkli, kötü kokulu dışkı
- Kansızlık (Demir eksikliği )
- Gaz , şişkinlik ,nadirende olsa kabızlık
- Kemik ağrısı
- Davranış değişikliği
- Kaslarda kramp meydana gelmesi
- Yorgunluk
- Bebeklikte gelişim büyüme bozuklukları
- Eklemlerde ağrılar
- Bacaklarda uyuşma karıncalanma
- Ağız içinde açık yaralar
- Ağrılı deri hastalığı
- Diş bozuklukları ya da mine kaybı
- Haddinden fazla kilo kaybından dolayı oluşan adet düzensizliği
ÇÖLYAK HASTALIĞI = GLUTEN ENTEROPATİSİNDE TEŞHİS
Çölyak hastalığının belirtileri bazı hastalıkların ( Crohn hastalığı, Ülseratif kolit, barsak enfeksiyonları, depresyon gb) belirtileriyle aynı olduğu için teşhis etmek çok zor olabilmektedir.
· Malabsorbsiyon (sindirim ve emilim bozukluğu ) bulguları, ince barsak biyopsisinde tipik histolojik değişiklikler ve glutensiz diyete yanıt ile konur.
· Malabsorbsiyon bulguları olan olgularda. Endoskop olarak adlandırılan ince bir tüp ağız ve mideden geçilerek ince barsağın içine sokulur ve aletin yardımıyla küçük bir doku örneği (Biyopsi) alınır; patolojiye gönderilir.
· İnce barsak biyopsisi çölyak hastalığını teşhisi için en güvenilir tetkiktir.
· Gliadine karşı antikorların kandaki tespiti ile tanı desteklenir.
ÇÖLYAK HASTALARININ BİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
· Çölyak hastalığı ömür boyu sürecek bir hastalıktır.
· Glutensiz diyet yaşam boyu sürmesi gerekmektedir.
· Çölyak hastalığı ince barsağa zarar vermekte ve vücudun besin alımını engellemektedir.
· Çölyak hastalığı için; buğday, arpa, çavdar ve yulaf da bulunan protein ve gluten zehirden farksızdır ve vücut tarafından tahammül edilmemektedir.
· Çölyak hastalığı kalıtsal olduğundan çölyak olan kişinin aile fertlerine test yapılmalıdır.
· Çölyak hastalığında kesin tanı için kan testi ve biyopsi gereklidir.
· Glutensiz diyet başlandığı günlerden itibaren hastalık iyileşmeye başlar ve ince barsak tam olarak iyileşir.
· Hasta bir lokma ekmek yese bile hastalık tekrar ortaya çıkar.
· Çölyak hastalarının küçük bir yüzdesi glutensiz diyetle iyileşmeyebilir.
· Çölyak hastaları için tedavi çok önemlidir tedavi edilmediği takdirde ince barsak kanseri, lenfoma, osteoporoz, kansızlık gibi ciddi hastalıklara yol açmaktadır.
· Çölyak hastalığı teşhisi alan kişi hastalığın belirtisi olmasa dahi kesinlikle tedaviye dikkat etmeliler.
· Şikayetleriniz olmasa dahi kontrollerinize önerilen zamanda geliniz.
ÇÖLYAK HASTALIĞI=GLUTEN ENTEROPATİSİ’NDE TEDAVİ
· Çölyak hastalığı için en önemli tedavi glutensiz diyet uygulamaktır.
· Glutensiz diyetle hastalığın iyileşme süresi 3 ay ile 2 yıl arasında değişmektedir.
Yorumlar